کلید هایی برای تربیت موفق (1)
تربیت فرزندان باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر احساس مسوولیت به آنها عزت نفس نیز بدهد و باعث شود که آنها خودشان را دوست بدارند. وقتی فرزندان با این روش بزرگ شوند، دیگرنیازی نیست برای این که احساس قدرتمندی کنند و یا حتی برای جلب توجه و محبت، به مواد مخدر، دوست‌های ناباب و روابط نادرست روی آورند.
ده کلیدی که به آن اشاره می کنیم می تواند به شما والدین عزیز کمک کند تا با به کارگیری این روش‌های اثبات شده بتوانید فرزندانی سالم( از لحاظ روحی و شخصیتی) تربیت کنید.
پنج کلید اول را در این مقاله و پنج کلید دوم را در مقاله ی بعد توضیح خواهیم داد :
پرورش عزت نفس فرزندان به این امر مهم بستگی دارد که کیفیت زمانی که با آنها می‌گذرانید چگونه است.
اغلب ما به قدری سرمان شلوغ است که به محض تمام شدن کار اول به فکر شروع کار دوم و ... هستیم. بنابراین هرگز نمی‌توانیم حواس‌مان را 100درصد روی گفته‌های فرزندان‌مان متمرکز کنیم.
شاید تنها وانمود کنیم به آنها گوش می‌دهیم ولی در اصل حواس‌مان جای دیگری است. اگر زمانی را که با فرزندان‌مان می‌گذرانیم پرکیفیت نباشد و آنها بهره ی لازم را از بودن در کنار ما نبرند ، باید انتظار بدرفتاری از جانب آنها را داشته باشیم.
همواره به خاطرداشته باشید که حتی اگر سرسری هم به گفته‌های فرزندتان گوش بدهید بسیار بهتر از حالتی است که به او بی‌اعتنا و بی‌توجهی نشان دهید.
بهتر است بدانید بیان احساسات هیچ‌گونه مشکلی به‌وجود نمی‌آورد. اگر کسی در مورد خاصی نظری بدهد، این تنها نظر و عقیده ی اوست، نباید با او بحث و جدل کرد تا او را مجبور به اطاعت از خود کنیم. به عنوان مثال وقتی فرزندتان به شما می‌گوید: «مامان، شما اصلا برای من وقت نمی‌گذارید»، حتی اگر این طور هم نباشد و شما تا سر حد امکان سعی می‌کنید برای او وقت بگذارید و حتی چند دقیقه‌ای قبل هم با او بازی کرده‌اید باید متوجه شوید که او نظرش را به شما ابراز کرده است. بنابراین به احساسات و عقاید او احترام بگذارید و بگویید: «فکر می‌کنم مدت‌هاست که وقت نکردیم دوتایی با هم باشیم، پس بیا فکر کنیم که از این به بعد چه کار کنیم تا تو هم راضی باشی.»
آمار نشان داده است که احتمالا بیش از 2000 بار در روز به فرزندان‌مان «بکن و نکن» می‌گوییم پس جای تعجب نیست که آنها نسبت به گفته‌های ما بی‌توجه شوند و طوری وانمود کنند که اصلا حرف‌های ما را نشینده‌اند! سعی کنید به جای آن که مرتب سر آنها داد و فریاد بزنید به خودتان بگویید: «در این شرایط من باید چه کار کنم؟» به عنوان مثال اگر ناراحت هستید که چرا فرزندتان لباس‌هایش را درمی‌آورد و به همان صورت نامرتب گوشه‌ای پرت می‌کند و شما باید لباس‌هایش را بشویید و مرتب کنید، همواره به خاطر داشته باشید که با اعمال خود بهتر می‌توانید بر روی آنها تاثیر بگذارید.
کاری کنید که فرزندتان احساس قدرت کند. در غیر این صورت او به هر دری می‌زند تا جبران این حالت را بکند. همواره از روش‌هایی استفاده کنید تا احساس ارزشمندی در فرزندتان تقویت گردد: «مثلا نظرش را بخواهید، به او حق انتخاب بدهید، به او اجازه دهید بعضی کارهای شخصی شما را انجام دهد، در پختن غذا به شما کمک کند، در خرید کردن همراه شما باشد و در صورت لزوم به شما کمک کند و ... یک کودک چهار ساله قادر است ظرف‌های پلاستیکی و یا میوه‌ها را بشوید. او حتی می‌تواند سطل آشغال را هم بیرون از خانه بگذارد (البته خانه‌های هم کف) همه ی ما سعی می‌کنیم تمام کارها را خود به شخصه انجام دهیم، زیرا فکر می‌کنیم خودمان راحت‌تر و سریع‌تر کارها را پیش می‌بریم. ولی باید بدانیم که در این صورت بچه‌ها احساس بی‌ارزشی و توخالی بودن می‌کنند و در آینده به سختی زیر بار مسوولیت خواهند رفت.
وقتی می‌خواهید در بعضی کارهای فرزندتان دخالت کنید. ابتدا از خود بپرسید: اگر در این کار دخالت نکنم و اجازه دهم خودش تصمیم بگیرد چه اتفاقی می‌افتد؟ مطمئن باشید در مواردی که نیاز نیست در امور فرزندتان دخالت کنید و شما این کار را انجام می‌دهید ، فرصت یادگیری را از او می‌گیرید و نمی‌گذارید عواقب و پیامدهای اعمالش را ببیند. به عنوان مثال اگر فرزندان فراموش کرده است ظرف غذایش را به مدرسه ببرد، نیاز نیست شما برای او این کار را انجام دهید. بگذارید خودش راه‌حلی برای این مشکل پیدا کند و به طور عملی یاد بگیرد که کمتر چیزها را فراموش کند. بنابراین با این روش، بحث و اختلاف بین شما نیز کاهش می‌یابد و دیگر نیازی نیست مرتب به او غر بزنید: «یادت نرود ظرف غذایت را با خودت ببری».
بعضی اوقات فرزندان کاری انجام می‌دهند و شما نمی‌توانید صبر کنید تا او نتیجه ی کارش را خود به عینه مشاهده کند. باید به صورت منطقی با او رفتار کنید. به عنوان مثال، اگر فرزندتان فراموش کند فیلم کارتونی که برای او اجاره کرده‌اید به موقع برگرداند، به جای این که یک هفته به او اخم کنید و باعث رنجش او شوید، بهتر است این کار را خودتان انجام دهید ولی پول اجاره ی آن را از پول تو جیبی او کم کنید، تا او به جای بدرفتاری شما، شاهد رفتار منطقی‌تان باشد. به تدریج او نیز همین رفتار را از شما فرا خواهد گرفت.
ادامه دارد...
اجازه بدهید در همین ابتدا به سراغ مزایای جویدن آدامس برویم
:
جویدن آدامس راهی مناسب برای رفع بوی بد دهان است. ضمن اینکه به واسطه افزایش ترشح بزاق، موجب شست و شوی دهان می شود و به همین دلیل نقش مؤثری در کاهش پوسیدگی دندان ها دارد.
از سوی دیگر 10 دقیقه جویدن آدامس، بعد از صرف وعده های غذایی، به هضم بهتر آن کمک می کند.
اما چه کسانی "باید" آدامس بجوند:
کاهش ترشح بزاق و خشکی یکی از عوارض جانبی مصرف بسیاری از داروها؛ مانند داروهای ضد فشار خون یا بیماری ها؛مانند دیابت یا درمان های پزشکی؛ مانند رادیوتراپی است. خشکی دهان در این افراد زمینه را برای بروز پوسیدگی های گسترده در سطح تمامی دندان ها فراهم می کند. اما جویدن آدامس می تواند موجب تحریک ترشح بزاق و کاهش خطر پوسیدگی دندان در این افراد شود. ولی جویدن مداوم آدامس هم برای کاهش خطر پوسیدگی کفایت نمی کند و این افراد ملزم به رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان و مراجعه دائم به دندانپزشک هستند.
با وجود مزایایی که برای جویدن آدامس برشمردیم، عده ای از شما را باید از انجام این عمل منع کنیم .
افرادی که نباید آدامس بجوند :
- ترشح بزاق، معده را تحریک و آماده پذیرش غذا می کند. پس اگر کسی در حال اجرای رژیم لاغری است، باید بداند که جویدن آدامس موجب بروز احساس گرسنگی و میل بیشتر به خوردن غذا می شود. از همین رو باید از جویدن آدامس پرهیز کند.
- افرادی که دچار مشکل مفصل فک دهان هستند و حین جویدن، مفصل آنها دچار درد یا صدا می شود، باید تا حد امکان از تجربه شیرین جویدن آدامس پرهیز کنند.
- کسانی که دچار دندان قروچه و سایش دندان ها هستند و نیز کسانی که صبح ها، بعد از بیدار شدن از خواب، در فک خود احساس درد می کنند.
- آخرین دسته ای که باید از جویدن آدامس پرهیز کنند دانش آموزان و دانشجویانی هستند که علاقه ای به سرزنش استاد و اخراج شدن از کلاس درس ندارند!
برای انتخاب آدامسی که می جوید 3 نکته را مدنظر قرار دهید: "جنس آدامس، اندازه آدامس، نوع قند آدامس".
الف) آدامس ها را از نظر جنس و قوام می توان به دو دسته تقسیم کرد:
1 – آدامس های بادکنکی : که قوام سفت و محکمی دارند و حین فشرده شدن میان دندان ها، همیشه یک لایه از آنها میان دندان ها باقی می ماند. جویدن این نوع آدامس برای مفصل فکی مناسب نیست و آن را دچار آزردگی و درد می کند، زیرا ساختار مفصل فکی شما دوست دارد که حین جویدن غذا، دندان ها به طور کامل روی هم قرار گیرند و هیچ ماده ای میان سطوح جونده دندان ها فاصله نیندازد.
2 – آدامس های غیر بادکنکی : که قوام نرمی دارند و حین جویدن، به راحتی از میان دندان ها فرار کرده و حجمی از آن، روی سطح جونده دندان ها باقی نمی ماند.
ب) اندازه آدامس
آدامس هر چه بزرگ تر و حجیم تر باشد، فک ها برای جویدن آن بیشتر از هم باز می شوند و نیروی بیشتری برای نفوذ دندان ها در آدامس و به هم رسیدن آنها صرف می شود . از همین رو حجم آدامس نباید خیلی زیاد باشد.
ج) نوع قند آدامس
از آنجا که مواد قندی باعث پوسیدگی دندان ها می شوند، دندان پزشکان مصرف آدامس های بدون قند (SUGAR FREE) را به شما توصیه می کنند. این نوع آدامس ها در اصل بدون قند نیستند، بلکه نوع قند به کار رفته در آنها در دهان غیر قابل متابولیسم است و از این رو نقشی در پوسیدگی دندان ها ندارند. با این وجود قند موجود در آدامس را نمی توان عامل مهمی در ایجاد پوسیدگی دندان ها قلمداد کرد، زیرا با افزایش ترشح بزاق، ماندگاری قندها(از جمله قند موجود در خود آدامس) بر روی دندانها کم می شود.
حالا با وجود تمام نکاتی که اشاره شد، تکلیف کودکمان چیست؟ آیا باید او را همچنان از جویدن آدامس منع کرد یا خیر؟
مهم ترین دغدغه خاطری که شما به عنوان پدر و مادر، در مورد مواد غذایی که فرزندتان مصرف می کند، باید داشته باشید، وجود یا عدم وجود خاصیت پوسیدگی زایی در آنهاست. با این تفسیر، جویدن آدامس اگر هیچ فایده ای برای سلامت دندان کودکتان نداشته باشد، هیچ گونه ضرری هم نخواهد داشت. حتی جویدن آن در مقایسه با مصرف مواد شیرین و پوسیدگی زایی مانند شکلات و آبنبات بسیار بهتر است. اگر چه برای آدامس و شکلات، جایگزین های مفیدتر و مناسب تری مانند دانه های روغنی و خشکبار وجود دارد که نه تنها باعث پوسیدگی دندان ها نمی شوند ، بلکه انرژی زا نیز هستند.
عجب آدامس‌های دارچینی خوش طعمی! یک جعبه قشنگ فلزی، آدامس‌های قد و نیم قد با رنگ‌های زیبا، کافی بود که سوغاتی را که برایش آورده بودند، حسابی بپسندد. به ویژه که او عاشق طعم دارچین روی شله زرد بود و حالا دیگر یک بسته آدامس دارچینی هدیه گرفته بود، حسابی ذوق زده شده بود.
پیش از این طعم‌های دیگر مثل نعنایی، پرتقالی یا موزی را تجربه کرده بود، ولی این طعم، طعم جدید و دوست داشتنی بود. شاید به همین دلیل بود که به گفته خودش هر چند ساعت یک بار یکی از آدامس‌ها را در دهانش گذاشته بود و وقتی طعم آن از بین رفته بود، یکی دیگر از این آدامس‌ها را در دهان گذاشته بود.
وقتی به مطب رسید، حسابی دهانش می سوخت و کلافه شده بود. می گفت: اصلا نمی توانم هیچ غذایی بخورم چون تمام دهانم می سوزد. وقتی دهانش را باز کرد، دیدم واقعاً راست می گوید، تمام مخاط دهانش سرخ شده بود و آفت‌هایی هم در گوشه و کنار دهانش دیده می شد. وقتی ماجرای آدامس‌های دارچینی را تعریف کرد، فهمیدم که بله، آدامس‌های ناقلا کار خودشان را کرده‌اند.
این بیمار به آدامس دارچینی حساسیت داشت. ممکن است شما هم به این اسانس یا اسانس‌هایی مانند آن حساسیت داشته باشید. خیلی‌ها با خوردن ادویه‌ها دچار این مشکل می شوند. شکلات هم برای بعضی‌ها حساسیت ایجاد می کند. این یک نوع حساسیت مخاط دهان است که چندان هم دور از انتظار نیست و حتی افرادی با استفاده از دهان شویه‌های گوناگون دچار این مشکل می شوند. اگر شما چنین دردسرهایی را دارید، قدم اول آن است که عاملی را که به آن حساسیت دارید در غذاها و نوشیدنی‌ها پیدا کنید و استفاده از آن را برای خودتان ممنوع کنید. این بهترین کار برای پیشگیری از سوختگی و سوزش مخاط دهان شماست.
حالا اگر هم کار از کار گذشته و این ضایعات در دهان‌تان پیدا شده‌اند، به داروخانه ی سر خیابان‌تان بروید و یک عدد شربت دیفن‌هیدرامین و 4-3 عدد کپسول تتراسایکلین تهیه کنید. محتوای پودری درون کپسول را درون شربت بریزید و خوب تکان دهید، معجون شما آماده است. با این محلول روزی دو، سه مرتبه دهان‌تان را بشویید.
دیفن هیدرامین به رفع التهاب مخاط شما کمک کرده و باعث می شود زودتر از سوزش و درد مخاط خلاص شوید و بتوانید غذا بخورید.
این مشکل ممکن است برای کودکان هم رخ دهد و چون نمی توانند دلیل آن را درک کنند، با نا آرامی آن را نشان می دهند. بنابراین اگر کودکی دارید که به مواد خاصی حساسیت دارد، حتماً آن را کنترل کنید که با خوردن این خوراکی دچار حساسیت مخاطی نشود.
